فناوري نانو و توليد مواد در ابعاد نانومتر، موضوع تحقيقاتي جذابي است كه در دهه اخير توجه بسياري را به خود جلب كرده است. نانو كامپوزيتها نيز به عنوان يكي از شاخه هاي اين فناوري جديد، اهميت بسياري يافته اند و يكي از زمينه هاي تحقيقاتي فعال به شمار مي آيند.

نخستين تلاش هاي موفقيت آميز در تهيه نانو كامپوزيتها به دهه هاي شصت و هفتاد قرن بيستم ميلادي برميگردد. با اين وجود با تهيه نانو كامپوزيتهايي بر پايه نايلون 6 و خاك رس در سال 1980 توسط شركت ژاپني تويوتا بود كه تحقيقات براي ساخت اين مواد شدت و سرعت بيشتري گرفت. پس از آن نيز شركت هاي يوبي¹، هاني ول³، يونيكيتا² و باير كامپوزيتهايي بر پايه نايلون 6 ارايه كردند كه عمده كاربرد آنها در خودروسازي و صنايع بسته بندي بود.

از آن پس شركتهاي ديگري نيز نانو كامپوزيتها را براي كاربردهاي تجاري مورد مطالعه قرار داده اند و در اواخر سال 2001 شركتهاي جنرال موتورز و باسل نخستين نانو كامپوزيتها را با پايه اولفين هاي گرمانرم براي كاربرد در قطعات بيروني خودرو عرضه كردند و امروزه بسياري از شركتهاي ايراني در حوزه نانو و نانو كامپوزيتها مشغول به فعاليت ميباشند. به عنوان يك تعريف از اين نوع مواد ميتوان گفت، موادي كه حداقل يكي از ابعاد آنها در مقياس ١ الي ١٠٠ نانومتر باشد، مواد نانويي يا نانو مواد خوانده ميشوند.

نانوفناوري، توانمندي توليد و ساخت مواد، ابزار و سيستم هاي جديد با در دست گرفتن كنترل در مقياس نانومتري يا همان سطوح اتمي و مولكولي و استفاده از خواصي است كه در اين ســطوح ظاهر مي شــوند. يك نانومتر برابر با يك ميلياردم متر ( 10 به توان منفی ۹ متر) مي باشــد. اين اندازه 18000 بار كوچكتر از قطر يك تار موي انســان اســت. به طور ميانگين 3 تا 6 اتم در كنار يكديگر طولي معادل يك نانومتر را ميســازند كه اين خود به نوع اتم بستگي دارد.

فناوري نانو به سه سطح قابل تقسيم است:

– مواد

– ابزارها

– سيستم ها.

موادي كه در ســـطح نانو در اين فناوري به كار مي رود، را نانو مواد مي گويند. ماده ي نانو ســـاختار، به هر ماده اي كه حداقل يكي از ابعاد آن در مقياس نانومتري (زير 100 نانومتر) باشد اطلاق ميشود. اين تعريف به وضوح انواع بسيار زيادي از ساختارها، اعم از ساخته دست بشر يا طبيعت را شامل ميشود. منظور از يك ماده ي نانو ساختار، جامدي اســت كه در ســراســر بدنه آن انتظام اتمي، كريســتال هاي تشــكيل دهنده و تركيب شيميايي در مقياس چند نانومتري گسترده شده باشند.

همه مواد از جمله فلزات، نيمه هادي ها، شيشه ها، سراميك ها و پليمرها در ابعاد نانو ميتوانند وجود داشته باشند. همچنين محدوده فناوري نانو ميتواند به صورت ذرات بي شكل (آمورف)، كريستالي، آلي، غيرآلي و يا به صورت منفرد، مجتمع، پودر، كلوئيدي، سوسپانسيوني يا امولسيون باشد.

[۱]Ube

[۲]Unikita

[۳]Honeywell