اگر ریسک را نشناسید، نمیتوانید آن را حل کنید. بنابراین در مرحله شناسایی اطلاعاتی درباره پروژه به منظور شناساییِ اهداف خاص در معرض ریسک و تدوین رویکرد مناسب مدیریت ریسک جمعآوری میشود.
به طور کلی در مرحله شناسایی ریسک بر روی تیم، همکاران یا سهامداران خود حساب کنید. افراد با تجربه را پیدا کرده و با آنها مصاحبه کنید تا بتوانید اطلاعاتی را که برای شناسایی ریسکها و حل آنها نیاز دارید جمعآوری کنید. حتی مصاحبه با افرادی که همواره نیمه خالی لیوان را میبینند، خالی از لطف نیست. بدبینی آنها میتواند باعث شود ریسکهایی را ببینند که ممکن است برای دیگران مشهود نباشد.
هم به جلو و هم به عقب نگاه کنید. یعنی پروژه در حال انجام را تصور کنید و به مواردی فکر کنید که میتوانند اشتباه پیش بروند. همینطور دادههای مربوط به پروژههای گذشته را بررسی کنید.
موارد زیر در رویکرد مدیریت ریسک پروژه تأثیرگذار هستند:
انتظارات مشتری از کیفیت
تعداد سازمانهای درگیر و روابط بین آنها
نیازهای ذینفعان درگیر در پروژه
اهمیت، پیچیدگی و مقیاس پروژه
رویکرد تحویل مورد استفاده
فرضیات ارائه شده
محیط خود سازمان
خط مشیهای شرکتها، استانداردها، فرایندها و رویهها.
در هر زمان از مدیریت و تحویل پروژه میتوان و باید ریسکها را شناسایی کرد. هر یک از اعضای پروژه، مدیریت شرکت، مشتری یا سایر سهامداران ممکن است یک مسئله یا ریسک را شناسایی و مطرح کنند.
PRINCE2 توصیه میکند که ریسکها به محض شناسایی در فهرست ریسک ثبت شوند.
در مرحله شناسایی ریسکها باید بیان واضح و روشنی از آنها را ارائه دهید. برای این کار باید جنبههای زیر را در هر ریسک در نظر بگیرید:
علت ریسک
باید منبع ریسک را توصیف کند. (یعنی رویداد یا موقعیتی که ریسک را ایجاد میکند.)
رویداد ریسک
باید عدم قطعیت را از نظر تهدید یا فرصت بودن توصیف کند.
اثر ریسک
باید تأثیر(های) ریسک را بر اهداف پروژه، در صورت تحقق توصیف کند.
رابطه علت، رویداد و اثر میتواند در یک جمله بیان شود، به عنوان مثال:
تهدید
اگر پروژه از ظرفیت کافی کارکنان برخوردار نباشد (علت ریسک)، این تهدید وجود دارد که کسب و کار نتواند کارکنان کافی برای آموزش کاربران در برنامه زمانی تعیین شده (رویداد ریسک) فراهم کند، که منجر به طولانی شدن پروژه بیش از مقدار برنامهریزی شده میشود (اثر ریسک).
فرصت
اگر تایید مجدد اطلاعات تماس مشتریان بر خلاف قوانین شرکت نباشد (علت ریسک)، ممکن است با درج کد تخفیف در ایمیل (رویداد ریسک) فروش اضافی ایجاد شود، که میتواند درآمد ایجاد کند. (اثر ریسک).