ردیابی چشم، (Eye tracking) شامل فرایند محاسبهٔ نقطهای که چشم به آن خیره شده و همچنین محاسبهٔ حرکات چشم میباشد. به زبان سادهتر، فرایند اندازهگیری فعالیتهای چشم است.
این فرایند با استفاده از دستگاه ردیاب چشم ممکن میشود بدین ترتیب که دستگاه قادر است مشخص کند که تمرکز چشم شما دقیقاً روی کدام نقطه است یا چه میزان چشم شما از نقطهای به نقطهٔ دیگر حرکت میکند. این دانستهها میتواند هوشیاری، میزان توجه، تمرکز، خوابآلودگی و بسیاری دیگر از حالات ذهنی را مشخص کند.همچنین، این فناوری میتواند ابزاری کارامد فراهم آورد تا افراد با محدودیتهای جسمی و ذهنی تعامل آسانتری با محیط داشته باشند.
نسلهای مختلف ردیاب چشم از فناوریهای مختلفی استفاده میکنند اما نمونههای امروزی آن بهلحاظ سختافزاری شامل یک دوربین و یک پروژکتورمیباشد.
پروژکتور کوچکی نورمادون قرمز را به چشم میتاباند. دوربین، در بازههای زمانی کوتاه از چشم عکس میگیرد و با پردازش آن تصاویر، جزئیاتی از بازتاب نور از چشم بهدست میآید. به کمک این دادهها و الگوریتمهای ریاضی، نقطهای که بیننده در هر لحظه به آن مینگرد محاسبه میشود.
انواع مختلفی از ردیاب چشم برای کاربردهای مختلف وجود دارد. بطور مثال نمونههای رومیزی که بهوسیلهٔ آنها مطالعهٔ حرکات و رفتار کاربر در هنگام هر نوع فعالیت با رایانه ممکن میشود. نمونهٔ دیگر به صورت عینک میباشد که در این حالت کاربر دیگر محدود به یک صفحه نمایشگر نیست و آزادانه میتواند حرکت کند مادامیکه حرکات چشم وی ضبط میشود. این دستگاه ها معمولا در آزمایشگاه هایی وجود دارد که وابسطه به شرکت خاصی هستند و از این دستگاه برای بررسی رفتار کاربر استفاده میکنند. خروجی این داده ها با نقطه های حرارتی مشخص میشود که کاربر در صفحه به آن ها توجه کرده است.
از تولیدکنندگان ردیابهای چشمی میتوان از شرکت اس ام آی SMI و شرکت توبی Tobii نام برد.
اکنون نیز مایکروسافت با همکاری کمپانی Tobii، که بهترین محصولات ردیابی چشم را برای بازی ها ارائه میکند؛ دست به اقداماتی برای بهبود شرایط معلولان زده اند. مایکروسافت برای دسترسی بیشتر معلولان به ویندوز به سمت تکنولوژی ردیابی چشم رفت. این تکنولوژی برای افرادی که دچار اختلال حرکتی هستند بسیار کار آمد خواهد بود چراکه به کمک چشم میتوانند موس و کیبرد را کنترل کنند. مایکروسافت برای ارائه ی این تکنولوژی به قطعات سخت افزاری خاصی از شرکت Tobii نیاز داشت و با همکاری این شرکت توانست پیش نمایشی از تکنولوژی جدید خود تهیه کند.
این ایده توسط Hackthon در سال 2014، زمانی که Steve Gleason بازیکن سابق فوتبال آمریکایی در اثر بیماری ALS دچار معلولیت شد؛ مطرح گشت. این تصمیم مایکروسافت قابل تحسین است و خدمت بزرگی به جامعه ی معلولان خواهد بود؛ همچنین زندگی این افراد را بهبود می بخشد.
نمونه ای دستگاه ردیاب چشم :