مقدمه

در پست قبلی درباره‌ی گرایش های رشته نقشه برداری هوایی صحبت کردیم. حال میخواهیم اطلاعات جدیدی درباره‌ی عکس و تصاویر در نقشه برداری هوایی بیان کنیم.

تعریف عکس

منظور از عکس، تصویری است دو بعدی که از تصویر نور بازتاب یافته از اشیا روی زمین بر روی لایه حساس به نور مستقر بر روی صفحه کاغذ ، فیلم یا شیشه ای ایجاد می شود .

لایه حساس باید حداکثر ضخامت ای برابر با 0.03 تا 0.04 میلی متر داشته باشد در غیر این صورت انعکاس کلی اتفاق افتاده و تصویر دقیقی به دست نخواهد آمد .

انواع عکس ها از لحاظ نوع ماده حساس :

الف) عکس های پانوکروماتیک سیاه و سفید (معمولاً از آنها در فتوگرامتری برای تهیه نقشه و تفسیر عکس استفاده می شود)

 ب) عکس های با لایه حساس رنگی

ج) عکس‌هایی با لایه حساس سیاه و سفید و حساس به اشعه مادون قرمز

د ) عکس هایی با لایه حساس رنگی و حساس به اشعه مادون قرمز

تفاوت image و photo (تصویر و عکس) :   

در فتوگرامتری و سنجش از دور از واژه های image و photo مکررا استفاده میشود. و از photo به مفهوم عکس آنالوگ یعنی عکس چاپ شده ازimage به مفهوم تصویر دیجیتالی استفاده می شود .

 در دوربین های آنالوگ حلقه یا رول فیلم در داخل دوربین قرار داده میشود و نور مربوط به محیط بر روی آن ثبت می شود. با پیشرفت تکنولوژی و با وجود دوربین های دیجیتال دیگر اثری از فیلم نیست . و در آن‌ها به جای فیلم معمولاً از یک ماتریس و یا یک آرایه ای از CD ها استفاده شده است .

 مزایای استفاده از دوربین های دیجیتال بسیار است در عکسبرداری دیجیتالی مشکلاتی همچون فیلم مناسب ، نصب آن در دوربین و ظهور و ثبت فیلم وجود ندارد همچنین در این نوع تکنولوژی مشکل وجود مکان مناسب برای ثبت فیلم های (نگاتیو) حل شده است .

نکته: کامپیوترها و نرم افزارهای امروزی تحول شگرفی را در فتوگرامتری و سنجش از دور سبب شده است.

این نرم افزارها به ما این امکان را میدهد که دادههای دیجیتال را به راحتی پردازش و آنالیز کنیم.

انواع وسایل ذخیره سازی داده‌های دیجیتال همچون CDها و DVDها و فلش مموری‌ها، کارتهای حافظه و هارد دیسکها ذخیره و آرشیو تصاویر دیجیتال را به سادگی امکان پذیر نموده است. از طرفی دیگر تکنولوژی‌های بسیاری پیشرفته‌ی مخابراتی امروزه این امکان را فراهم نموده تا بتوان تصاویر دیجیتال را به سادگی از یک نقطه‌ی جهان به نقطه ای دیگر ارسال کنیم (بدون هزینه و زمان زیاد). بطور خلاصه پیشرفتهای بسیار مهم در این عرصه ها را می توان در چهار بخش تقسیم بندی نمود :

1- اخذ داده ی دیجیتال به کمک دوربینهای رقومی

2- ذخیره و آرشیو به کمک CDها و DVD و هارد دیسک

3- پردازش و تجزیه و تحلیل به کمک کامپیوتر و نرم افزارها

4- ارسال و دریافت داده به کمک تکنولوژیهای مخابراتی مانند اینترنت

انواع عکس و تصویر در فتوگرامتری

عکس های مورد استفاده در فتوگرامتری به سه دسته‌ی زیر تقسیم میشوند که عبارت اند از :

الف)عکس های زمینی:

عکس های زمینی به وسیله ی دوربین های فتوگرامتری زمینی تهیه می شود. این دوربین‌ها روی زمین مستقر شده و لذا می توان مختصات محل استقرار آنها را به سادگی مشخص کرد .

عکس های زمینی نقش بسیار مهمی در معماری و ترمیم ساختمان، حفظ بناهای تاریخی، فعالیت های باستان شناسی، برآورد خسارتهای وارد شده به ساختمان های قدیمی یا جدید، میزان خسارت‌ های وارده به هنگام تصادفات رانندگی، تعیین مجرم و بسیاری از موارد دیگر دارد.

معمولاً در فتوگرامتری زمینی دو نوع دوربین به کار برده می شود که نوع اول دوربینهای متریک(Metric) و نوع دوم دوربینهای غیرمتریک(Nonmetric) است .

 دوربین‌های متریک همان طور که از نام آنها پیداست به صورتی طراحی و کالیبره(Calibrate)شده اند که می توان با آنها اندازه گیریهای فتوگرامتری را انجام داد ؛ اما دوربین های غیر متریک که انواع بسیار زیادی دارند در عمل همان دوربین های دستی هستند که به وسیله ی عکاسان آماتور یا حرفه ای به کار گرفته می شود.

باید توجه داشت که این دوربین ها باید پیشرفته و مدرن باشند تا بتوان با آنها عکس هایی با کیفیت خوب تهیه کرد. دوربین عکس برداری زمینی برای عکس برداری ساکن به کار برده می شود. در این دوربینها به جای فیلم حلقه ای که در دوربین های عکس برداری هوایی به کار برده می شود، از فیلمهای شیشه ای استفاده می کنند. دوربینهایی که در آنها هم از فیلم و هم از شیشه برای عکس و داری استفاده می شود، در سطح کانونی خود دارای شیشه ی تختی هستند که نقاط نشانه، روی آن حک شده است و فیلم قرار گرفته روی آن، از پشت، توسط صفحه ای فشار داده می شود تا در هنگام عکس برداری کاملاً تخت باشد. نوعی از دوربینهای عکس برداری زمینی را که قبلاً مورد استفاده قرار می گرفت و فتوتئودولیت نامیده می شد در شکل یک نمونه از آن را مشاهده می کنید.